Sizin için uygun satış danışmanını arıyoruz
Dünya üzerindeki taşıtların hangisinin hangi ülkeye ait olduğunu belirlemek adına bir kod sistemi kullanılmaktadır. Sistem içerisinde plaka kodu her ülke için farklıdır. Bir arabaya bakıldığında plaka kısmında genelde sol altta mavi şeritli alanında altında yer alan bu plaka kodu ile aracın nerede ruhsata sahip olduğunu öğrenebilirsiniz. Bu içerikte plaka kodlarının nasıl belirlendiğini ve kıtalara göre ülkelerin plaka kodlarını bulabilirsiniz.
Plaka kodları Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) tarafından yayımlanmış ISO 3166 standartı çerçevesinde tanımlanmaktadır. Her ülkenin kısa bir tanımını içeren ve dünya çapında geçerli olan birkaç kısaltamadan oluşur.
ISO 3166; ISO 3166-1, ISO 3166-2 ve ISO3166-3 şeklinde üç bölümden oluşur. Bu üç bölümden ülke için kullanılan ise ISO3166-1 bölümündeki ISO 3166-1 Alpha-2’dir ve başka alanlarda ISO 3166-1 Alpha-3 kullanıldığı da görülmüştür. Buradaki Alpha yanındaki değerler ile ile kısaltmadaki kelime sayılarına atıf yapılmıştır.
Bu kodlar, araç plakaları ve uluslararası belge ve tanıtım araçlarında gösterge olması amaçları ile farklı alanlarda kullanılabilirler. Genel olarak her ülkenin adının baş harflerini veya önemli bir kısa adını temsil eden bu yapılarda şu bilin. Örneğin:
Uluslararası tanınırlığı olan hemen hemen her ülke ISO 3166-1 Alpha2 kodlarına plakalarında yer verir ve genel tüm işlemlerde ISO kodları kullanır. ISO 3166-1 Alpha 2 özelinde temin edile bu bilgi genellikle ilgili ülkenin araç plaka ve kimlik belgelerinde birçok sayfada kendine yer bulur. Fakat her şeyde de olduğu gibi bu durumda da her şartı karşılamasına rağmen yaptıkları değişim veya kendi kültürleri ile alakalı olarak bazı ülkeler kendi iç düzenlemelerinde standartların dışına çıkar. Kod konusunda misal bazı ülkeler kendi plaka kodlarını belirler ve farklı kurallara sahip olabilirler. Bu nedenle, ISO kodlarına benzerlik gösterse de bazı ülkelerde plaka kodları tam olarak uymayabilir.
Her ülke; plaka kodları ve plaka düzenlemeleri ulusal veya bölgesel düzenlemeler gibi konularda kendi ülkesinde hukuka tabi olarak değişme potansiyeli taşır. Bu sebeple, her ülkenin kendi plaka kodlarını belirleme ve plaka düzenlemelerini sürdürme yetkisi kendilerine tahsis edilmiştir. Bu kodlar, sadece tanıma ve sınıflandırma alanlarında değil, aynı zamanda uluslararası işlemlerde geçişlerde de kullanılmaktadır.
Yazının kalan kısmında kıta kıta ayrılmış biçimde ülke kodlarına yer verilmektedir. Ülke kodları Türkçe A-Z şeklinde ilgili kıtalarının içinde yer almaktadır.
Afrika, oldukça büyük bir kıta olmakla beraber bünyesinde de birçok farklı ülkeyi barındırır. Afrika'daki tüm ülkelerin plaka kodları, her bir ülkenin kendi ulusal düzenlemeleri tarafından belirlenir. Genellikle İngilizce telaffuzlarındaki adlarını referans alan kodlar şu şekildedir:
Asya, dünya nüfusunun büyük bir bölümüne ev sahipliği yapmakta olan büyük bir kıtadır. Asya'daki ülkelerin plaka kodları, her bir ülkenin kendi ulusal düzenlemelerine göre belirlenir. Genellikle İngilizce telaffuzlarındaki adlarını referans alan kodlar şu şekildedir:
Avrupa, medeniyetin beşiği olarak adlandırılan kıta, kültürel zenginliği ve tarihîn seyrindeki önemli etkisi ile öne çıkmaktadır. Avrupa'daki ülkelerin plaka kodları da ISO 3166-1 Alpha2 kodlamasına dayalı biçimdedir. Özellikle orta ve batı Avrupa içerisinde ülkeler arası seyahat oldukça fazla olduğu için belki de ziyaret esnasında en fazla bilinmesi gereken plaka kodları Avrupa’dakiler diyebiliriz. Tabi bunun bir diğer faydası da ülkemize gelen gurbetçi vatandaşlarımızın hangi ülkeden geldiklerini kolayca anlayabilmek. Kodlar genelde kısaltma olduğu için ilk bakıştı “şu ülke” gibi bir tespit yapmak bu bilgilere sahip olmadan oldukça güç. Genellikle İngilizce telaffuzlarındaki adlarını referans alan kodlar şu şekildedir:
Kuzey Amerika kıtası, içinde barındırdığı Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika gibi büyük ülkeler ile tanınan bir kıtadır. Kıta içerisindeki tüm ülkelere ait plaka kodu bulunmakla beraber bazı farklı durumlardan da bahsetmek gerekir.
Amerika kıtasındaki plaka tiplemeleri Avrupa ve Asya’daki plakalara göre farklı ve daha özelleştirilebilir durumdadır. Bu sebeple özellikle ABD içerisindeki plakalarda ülke kodundan ziyade eyalet kodları veya direkt olarak eyalet ismi yer alır. Ülke içerisinde plaka konusunda önemli oranda bir serbestlik tanınmış ve bu durum eyaletten eyalete de değişmektedir.
Kuzey Amerika kıtasındaki plaka kodları ise şu şekildedir:
Güney Amerika kıtası, çeşitli büyük ve küçük ülkeleri barındırır. Zengin kültürü milattan önceden bu yana gelen mistik dokusu ile büyüleyici bir kıta olduğunu söylemek gerek. Bugün turizm için önemli birçok şehir de yine bu kıtada yer almakta. Kıtadaki tüm ülkeler benzersiz plaka kodlarına sahip. Güney Amerika'da seyahat ederken, bu plaka kodlarının yardımı ile araçların hangi ülkelere ait olduğunu öğrenebilirsiniz. Güney Amerika ülkelerinin plaka kodları:
Arjantin: RA
Bolivya: BOL
Brezilya : BR
Şili: RCH
Kolombiya: CO
Ekvador: EC
Guyana: GUY
Paraguay: PY
Peru: PE
Surinam: SME
Uruguay: ROU
Venezuela: YV
Avustralya
Avustralya kıtası, kıtaya adını veren Avustralya ve yakın komşuları ada ve adacık ülkelerinden oluşmakta. Dünyanın geri kalanına oranla daha farklı bir havası olan kıta, karayolu ile kolay kolay ulaşılabilir durumda değil fakat ziyaret ederseniz bu plaka kodları size yardımcı olacaktır. İşte Avustralya kıtasındaki ülkelerin plaka kodları:
Avustralya: AU
Cook Adaları: CK
Endonezya'nın Papua bölgesi: ID-PB
Fiji: FJ
Fransız Polinezyası: PF
Kiribati: KI
Marshall Adaları: MH
Mikronezya Federal Devletleri: FM
Nauru: NR
Niue: NU
Norfolk Adası: NF
Palau: PW
Papua Yeni Gine: PG
Pitcairn Adaları: PN
Samoa: WS
Solomon Adaları: SB
Timor-Leste: TL (Timor Doğu)
Tokelau: TK
Tonga: TO
Tuvalu: TV
Vanuatu: VU
Wallis ve Futuna: WF
Yeni Kaledonya: NC
Yeni Zelanda: NZ
Yazar : Çetaş