Sizin için uygun satış danışmanını arıyoruz
Muhasebeyle alakalı herhangi bir şey duymuş bir vatandaşın matrah artırımı hakkında bir şey duymaması neredeyse imkansızdır. Birçok vatandaş matrah düzenlemesinin ne olduğunu bilmemekle beraber buna dair kapsamlı bir rehber de pek fazla bulunmuyor. Bu içeriğimizde matrah düzenlemesi nedir, otomobilde matrah artırımı ne demektir, neden yapılır veya zararları nelerdir gibi çeşitli sorulara tüm detaylarıyla birlikte yanıt vereceğiz.
Günümüzde hemen hemen her gün belli bir vergi kalemine bir indirim veya artırım geldiği için insanların kafası çok çabuk karışmakta. Eğer kurumsal bir firmada çalışıyor veya kurumsal bir firmaya sahipseniz bu gibi değişiklikleri kendi başınıza değil profesyonellerle beraber takip etmeniz daha faydalı olacaktır.
Matrah düzenlemesi genel olarak vergilendirme tiplerinde vergilendirme sürecine yönelik oldukça önemli bir değerlendirme aracı olarak karşımıza çıkar. Tek başına vergi matrahı, birden fazla manaya gelebilir. Bunlar içerisinde; vergi konusunun ölçülebilir olduğu fiziksel miktarlar, bedeli ya da fiyat gibi baremler ve sayılabilir nitelikli olanların ekonomik miktarları ifade edilir. Kimi zaman sayı kimi zaman adet kimi zaman da metreküp gibi fiziksel büyüklüklerde ifade edilebilmektedir. Eğer durum böyleyse spesifik matrahlardan söz edilebilir. Kimi zaman da matrah fiyat, gelir, değer gibi parasal puandaki miktarlarla ifade edilebilir ve bu noktada da valorem matrahlardan bahsedildiği anlaşılır.
Matrah düzenlemeleri her sene araç fiyatlarının artmasıyla beraber gündeme gelir ve genellikle yılbaşı dönemlerinde yeni düzenlemelerle değişirler. Bu durum genelde sıfır araç alımlarının önünü açacağı düşünülen bir eylem olsa da son yıllarda nüfusa oranla satış oranının ekonomiye bazı farklı olduğu için düşünüldüğü etkiyi pek fazla yaratmamıştır.
Haberlerde veya gazetelerde otomobil matrah artırımı haberlerini gördüğünüzde ne anlama geldiğini tam olarak bilmiyor olabilirsiniz. Burada çok teknik bir kelime kullanıldığı için vatandaşlar bunun sıradan bir artış olduğunu düşünülmekte fakat bu durum böyle değil.
Otomobilde matrah artırımı direkt olarak ÖTV matrah artırımı sebebiyle kullanılan bir tanımlamadır. Bu artırımın yapıldığında anlaşılmalıdır ki 0 km olan araçlarda fiyatlara indirim olacağı ifade edilmektedir. Misal olarak matrah artırımı %100 gibi bir oranda olursa ve limit 400.000 TL olursa bu matrah artırımından etkilenecek otomobiller en fazla 850.000 TL ye kadar bundan etkilenir. Bu limitinin artırılmasıyla beraber belirlemenin üzerindeki araçlarda fiyat değişimleri gerçekleşmez. Piyasa genel olarak bundan sıfır araçların üst limitli olanlarının ucuzlamasıyla fayda sağlayabilir.
Güncel olarak 2023 yılı içerisinde elektrikli araçlar için yapılan ÖTV matrah düzenlemesi sonucunda ÖTV matrahı 160 kW ve üzeri olan araçlar için 750.000 TL’den 1.350.000 TL’ye yükseltildi. Normal araçlar için ise daha uzun süreli bir politika devam etmekte.
2023 yılında ÖTV oranları şu şekildeydi:
Silindir hacmi 1.600 CC ye kadar:
Silindir hacmi 1.600 - 2000 CC arası:
Silindir hacmi 2000 CC üzerinde olanlarda:
Yukarıdaki değerler 2023 yılı için geçerli olup sürekli değildirler. Yılbaşında veya yılın farklı dönemlerinde alınacak kararlarla beraber oranlarda değişiklik yaşanabilir. Bu sebeple yazımızda verdiğimiz oranları yalnızca 2023 yılının son ayını dikkate alarak okumanız faydalı olacaktır.
Bu oranları güncel şekilde takip edebilmek adına mevzuat.org da arama yapabilir veya düzenli olarak resmi gazeteyi takip edebilirsiniz. Bunun yanı sıra gazetelerde sıklıkla bu gelişmeleri takip ederek manşetlerine taşımaktadır. 2024 yılı içerisinde değişik olacak ise bunu yazımız vasıtasıyla sizlere de ayrıca aktarmayı amaçlamaktayız.
Matrah artırımı ve matrah düzenlemeleri genel olarak ekstradan vergi incelemesine takılmamak adına ilk aşamadan ek vergi ödeme kısmıdır. Bu uygulama uzun yıllardır ülkemizde devam etmektedir. Özellikle şirket veya hisse satımı gibi uygulamalarda matrah artırımı oldukça faydalı bir işlem olabilmektedir.
Araçlarda bunun yapılmasının sebebi ise yeni araçlarda devletin bundan gelir elde ederek vergi borcu takibi yapmasına gerek olmadan ilk aşamada borcu olmadan gerekli vergileri alma fırsatını kullanmasıdır.
Matrah düzenlemesi ve artırımı sayesinde kişiler aracı için ödeyeceği yüksek vergi miktarlarını aslında araca alırken öderler ve vergi takibinde buna dair bir uygulamaya maruz kalmazlar. Bu aşamadan sonra aracın ilgili motorlu taşıtlar vergisi gibi kalemlerinin dışında herhangi bir vergi ödemelerine gerek kalmaz.
Ekonomik koşullar ve insanların alım gücüyle doğru orantılı olarak matrah artırımı kimi zaman faydalı kimi zaman ise zararlı olabilmektedir. Bunun tam şekilde tespitini yapabilmek adına derin analizler gerekir. Özellikle ülkemiz gibi kur ve diğer indekslerin sürekli olarak dalgalandığı bir piyasada matrah artırımının yararlı veya zararlı oluşuna dair belirtilecek herhangi bir görüş uzun süreli olmayacak sadece o anlık olacaktır.
Bu sebeple vergi matrah artırımı konusunda günün şartlarına dair açıklama yapan ve bunun üzerine güncel olarak yorum yapan konunun uzmanı kişileri dinlemeniz tarafınızca daha faydalı olacaktır. Herhangi bir yerde yazan analiz ve önerilen güncel olmadığı sürece durumun gerçekliği ile uyuşmayacaktır. Doğru durum tespiti için de uzmanlara ihtiyacımız bulunmaktadır.
Bunun sonunda ekonomik koşulların ve dalgalanmaların piyasayı nasıl etkileyeceği her zaman kestirilemediği için kişilerin bu matrah artırımlarında çok fazla bir kazanç veya kayıp yaşaması pek mümkün olmayabilir. Yüksek ölçekli alım satım yapan ve bu işin ticaretini yapan kişiler için bu artırımları daha önemlidir, ticaretinin boyutunu dahi bu noktada alınan kararlar değiştireceği için kendilerine yönelik hayati bir anlamı vardır.
Vatandaşların ve ticaretle uğraşan kimselerin işlerini ve varlıklarını daha geniş bir düzlemde kontrol edebilmesi adına matrah artırımı vergi incelemesinden muaf olmanın bir yolu olarak karşımıza çıkar. Bu konuda vatandaşlarını rahatlatmak isteyen devlet matrah düzenlemesine onay verir. Kimi zaman tam tersi yönde de hareket alanı oluşabilir ve günün şartları bunu gerektiriyorsa ekonomi politikası olarak bu da uygulanabilir.
Araç matrah artırımı için günün şartlarına göre sebep olan etkenler sürekli olarak değişebilmektedir. Bu kimi zaman ithal araç sıkıntısından dolayı olabileceği gibi kimi zaman da araçların fazla olması ve satılması gerektiği için olabilir. Pazarın durumu ve kişilerin alım gücü üzerinden okuma yapmak gerekirse bunu en iyi yapacak olanlar güncel zamanlı bunu yorumlayan konunun uzmanı kişiler olacaktır.
Bu yazının içeriğinde vergi matrahı olması durumunda yapmanız gerekenlere dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Bunun temel sebebi ise verilebilecek herhangi bir önerinin öncelikli olarak güncel kalabilir olması daha sonrasında da genele hitap etmesi gerekir. Özellikle vergi konularında bu durumların ikisinin de birden sağlanması oldukça güçtür bu sebeple genel olarak okuyuculara yazılmış bir içeriğimizde direkt olarak öneri vermek bizce yanlış olacaktır.
Yazar : Çetaş