Sizin için uygun satış danışmanını arıyoruz
Loading...
BLOG
Hidrolik Fren Sistemi Nedir?
Eklenme Tarihi:
01 Aralık 2023
Hidrolik Fren Sistemi Nedir?
Geçmişten bu yana taşıtların her birinde belli başlı amaçlarla üretilmiş fren sistemleri bulunmakta. Bu içerikte çok merak edilen hidrolik fren sistemi nedir sorusuna yanıt bulacağız. Bununla beraber kalmayıp tüm detaylarıyla beraber ne işe yaradığını, öneminin ne olduğunu, çeşitlerini ve hangi araçlarda sıklıkla kullanıldığına dair de detaylı bilgileri içerikte bulabilirsiniz.
Bir aracın hızlanma eylemini sonlandıran bilmesi için gerekli durumlarda hızını aniden düşürmesini sağlayan yapılar frenlerdir. Yıllardan bu yana farklı fren sistemleri üretilmekte olup bu fren sistemleri araçların mekaniğine ve günümüz şartlarına göre farklı biçimlerde, farklı prensiplerde çalışmaktadır. En fazla kullanılan fren sistemlerinden olan hidrolik fren sistemi hakkında tüm detaylarına dair bilgileri almak için okumaya devam edin.
Hidrolik Fren Sistemi Nedir?
Adından da anlaşılacağı üzere hidrolik fren sistemi sıvıya bağımlı bir çalışma mekanizmasına sahiptir. Bu özelliği kulağa garip gelse de aslında inanılmaz derecede verimli çalışmasının yegane sebebi de sıvı bağımlı çalışma prensibidir.
Hidrolik fren sistemi kendi kendine yağlama döngüsüne sahip olun ekstra olarak dışarıdan müdahaleyle yağlanmaya ihtiyaç duymamaktadır. Bununla beraber normal trenlere göre daha fazla mekanizma birimlerinin devreye girdiği sistemler gibi fazla çaba gerektirmeden en az çaba ile yüksek bir frenleme performansı bu fren sistemi ile sağlanır.
Otomobillerde sıklıkla kullanılan bu frenler yapısında bulundurduğu hidrolik basınç ile durma eylemini gerçekleştirir. İşleyiş yapısında şu şekildedir; içeride bulunan kapalı sıvıya uygulanan basınç ile her yöne etki edil edilirken firenin çalışma prensibi otomobil dünyasındaki birçok parçada da yardımcı veya da kurucu unsur olan Pascal yasasından faydalanmaktadır.
Bir hidrolik frenin ne kadar iyi çalıştığı direkt olarak aracın harekette oluşturduğu mekanik enerjinin ne kadar kuvvet ile fren balatalarına veya pabuç uçlarına uygulanmak üzere olan hidrolik basınca dönüştürüldüğü üzerine değerlendirilir. Buna da hidrolik basınca dönüştürme yeteneği denir.
Hidrolik Frenin Yapısı
Hidrolik fren sadece bir parçadan değil belli başlı parçalardan oluşmuş bir sistemdir. Sistem içerisinde: fren pedalı, çelenk adlı çubuk, bir ya da 2 piston içeren ana silindir, geri dönüş yayı, conta veya o halkası ve sıvı deposu yer almaktadır.
Hidrolik akümülatör görevi görerek düzeyin birincil işlemlerini yapan ve en önemli parçası olan ana silindir fren pedalından gelen kuvvetin hidrolik kuvvete dönüştürülmesinde yer alır. Bu dönüşüm sonrası fren hidroliği basınçlandırma yaparak hatlar üzerinden fren grubuna iletilmesine etki eder.
Ana silindir için girdi görevi gören fren pedalı tüm frenleme işleminin başlatılmasını sağlayan aracı durdurma veya yavaşlatma görevinin ilk aşamasında sistemde etkin olan yapıdır. İçerisinde bulunan yay gibi bir mekanik kontağı bağlıdır, pedalın ileri itilmesi veya geri çekilmesiyle ana silindir ile bağlantıya geçer.
Hidrolik silindirlerde olan hidrolik haznesi ya da diğer adıyla hidrolik sıvı deposu fren sıvısını içinde bulunduran bir tanktır. Direkt olarak ana silindire bağlı olarak çalışır. Bu içerideki sıvının doğru seviyede olması çok önemli olmakla beraber oluşacak sızıntılar için yedek bir hidrolik tankı da bu yapının içerisinde yer almaktadır.
Küçük çaplı borulardan oluşan hidrolik hatlar ise ana silindir ile fren arasındaki iletimin görüldüğü yollardır. Hidrolik savasının fren içerisine doğru akması için iletken görür görmekle beraber diğer frenlerde olan mekanik bağlantı tipine ihtiyacı da ortadan kaldırırlar.
Neredeyse tüm fren yapılarında bulunan fren balatası ise frenleme uygulamasının hayata geçmesi için en kritik parçalardan biridir. Fren kaliperlerinin içine dönem fren diskine karşı mukavemet oluşturabilmek adına fren balatalarının çalışmasını sağlayan pistonlar yerleştirilmiştir. Kaliperler disk çevresinin etrafında konumlandırılarak diskin dışarıdan frenlemesine etki ederler.
Kambur silindiri veya diğer adıyla kampanalı silindir, kampanalı fren sistemlerinde bulunmakla beraber 2 fren ucuna bağlanarak çalışır. Hidrolik özelliği bulunan kampanyalı frenlerde sistem içerisinde yer alan bir parçadır.
Hidrolik Fren Sistemi Ne Işe Yarar?
Basitçe bahsetmek gerekirse her frende olduğu gibi hidrolik fren sistemi de aracın minimum kuvvet ile maksimum durma performansı sergilemesini sağlayan fren sistemlerinden biridir. Hidrolik fren sistemi harekete geçtiğinde piston hareket ederek hidrolik mekanizmasında yer alan yağ ile ve yağıyla oluşturulan basıncın sayesindeki kaloriferlerin kapanmasıyla tekerleklerdeki diskler ile fren balatalarının birbirine yapıştırır. Hidrolik basınç sayesinde gerçekleşen bu yapışma ile araç yavaşlar ve durur.
Hidrolik fren sistemi her araçta bulunmadığı gibi sadece belli başlı araç türlerinde bulunup ve genel olarak belli amaca yönelik hizmet eden araçlarda bu Prens sisteminin faydalarından yararlanmak istenir.
Hidrolik Fren Sisteminin Önemi Nedir?
Her frende tipin ne olduğu gibi hidrolik frenlerde de bir dizi avantaj ve dezavantaj bulunur. Hidrolik fren sisteminin önemini anlamak adına bu frenlerin avantajı ve dezavantajını ve uygulama alanlarını yakından öğrenmek gerekir.
Hidrolik frenin avantajları
- Eşit frenleme etkisi sayesinde tüm tekerleklerde tutarlı ve eşit kuvvetli bir frenleme sağlar, kontrolü ve dengeyi korur.
- Diğer frenlere göre daha yüksek frenleme kuvveti sağlayan bu frenler daha kısa mesafelerde durarak sürüş güvenliğini de sağlar.
- Basit bir yapıya sahip olduğu için diğer fren tiplerin göre daha kolay biçimde onarım ve bakım mümkündür, üretimi de daha hızlıdır.
- Kerem balataları genelde çok hızlı aşınma da hidrolik fren yapısındaki fren balataları daha az aşınır, daha uzun ömürlü bir kullanım sunar.
- Sundukları esnek kullanım sayesinde araç uygulamalara ve sürüş biçimlerine göre özelleştirilebilir frenlerdir.
- Mekanik avantajı arttırmasının yegane sebebi fren pedalına uygulanan kuvveti diğer frenlere göre daha hızlı bir şekilde frenleme performansına dönüştürülmesidir.
Hidrolik Frenin Dezavantajları
- Hidrolik fren yapılarında sıvı sızıntısı olma ihtimali bulunurken eğer sızıntı var ise fren sistemi kolay bir biçimde arızalanabilir, bu durum da genel frenleme performansında düşüklüğe yol açar.
- Boru içinde iletilen hidrojenin yanında kirli hava oluşumu da işlevselliği bozar ve bu sebeple de fren verimliliği günden güne azalabilir.
- Diğer krem sistemlerine göre daha fazla bakım gerektirirler, en iyi performans için sürekli olarak kontrol ve bakıma gerek duyarlar.
- Daha karmaşık bileşenleri içerisinde barındırdığı için kimi hidrolik prenses sistemleri genelin aksine daha zor onarılabilir ve değişimleri zor olabilir. Fakat tüm hidrolik fren sistemleri için bu geçerli değildir.
Hidrolik Fren Sistemi Çeşitleri Nelerdir?
Her fren sisteminde olduğu gibi hidrolik fren sisteminde de birden fazla çeşit bulunmaktadır. Her bir sistem içerisinde kullanılan prensipten tutun kullanılan parçaya kadar farklı unsurlar bulunabilir. Günün sonunda frenleme hidrolik sıvısı üzerinden gerçekleşse de bu çeşitler arasındaki parçalar birbirinden farklı olabilir sadece temel prensipleri aynıdır. Aşağıda en sık kullanılan hidrolik fren tiplerini bulabilirsiniz.
Piyasada bulunan genel hidrolik fren tipleri şunlardır:
- Bant: en basit hidrolik fren tipleridir.
- Kampana: havuçların döndüğü bir yüzeye tutunan tiplerdir (yukarıdaki bölümde bahsedildi)
- Disk: fren balataları kaliper ve rotor bulunan fren tipleridir.
- Koni: ısıya aşırı dayanıklı çanak ve bir koni oluşan fren tipleridir.
Hidrolik Fren Sistemi Hangi Araçlarda Kullanılır?
Hidrolik fren sistemi genellikle arabalar, kamyonlar, motosiklet, 3 tekerli araçlar ve diğer birçok binek araçta kullanılmaktadır. Bunun temel sebebi de binek araçlar için etkili bir frenleme performansı sunabilmesidir.
Bu fren sistemi sadece binek araçlarda kullanılmayıp farklı alanlarda da kullanılabilmektedir. Bunların en önde gelenleri ise yolcu ve yük taşıma için kullanılan otobüs ve tırlardır. Yüksek yükü olan araçlarda da frenleme kuvveti ve performansıyla tercih edilebilen bir frenleme tipidir.
Hidrolik fren sistemlerinin tren ve lokomotiflerin de de kullanıldığını söylemek gerek. Dünya üzerindeki birçok metro ve tren yapısında diğer fren sistemlerinin aksine hidrolik frenler kullanılmaktadır.
İnşaat araçları içerisinde kullanılan ekskavatör, greyder kar aracı, kamyon, kule vinci ve çeşitli iş makinalarında da hidrolik fren sisteminin kullanıldığı gözlemlenmektedir. Bu makinaların dışında tarım için kullanılan iş makinalarında da yine bu frenleme sistemiyle karşılaşılabilmektedir.
Kısacası şunu belirtmek gerek ki hidrolik fren sistemi sadece binek araçlar için değil tüm insan unsurlu araçlar için kullanılmakta olan bir frenleme sistemidir. Hayatın hemen hemen her alanında hidrolik frenleme sisteminin bulunduğu bir araca denk gelmek mümkündür. Bu sebeple hidrolik frenleme sisteminin sadece otomobillere yönelik olduğunu düşünmemek, genel bir fren sistemi biçimi olarak ele almak gerekmektedir. Bu frenleme sistemi yıllardan bu yana insanoğlunun ulaşımdan üretime, onarımdan yapıma kadar birçok alanda yardımcı unsur olmuştur.
Yazar : Çetaş
Arkadan İtişli Araç Ne Demektir?
Araçlarda sürekli olarak duyduğumuz arkadan itiş ve dört tekerden çekiş gibi kavramlardan birine bu içerikte detaylandırma yapılmıştır. Bu içerikte arkadan itişli araç ne demektir, alırken nelere dikkat etmek gerekir ne gibi özellikleri bulunur de...
Ekleme Tarihi:
19.10.2023
Coilover Nedir? Ne İşe Yarar?
Coilover, araç tutkunlarının heyecanını ve merakını tetikleyen bir sürüş konseptidir. Bu teknoloji, adrenalin tutkunları için adeta bir heyecan kaynağıdır. Otomobilin süspansiyon sistemine entegre edilen bu özel yapı hakkında daha fazla detayı içe...
Ekleme Tarihi:
19.10.2023
